VEILIG WERKEN OP HOOGTE: ALLES WAT U MOET WETEN

In dit artikel leggen we u uit waarom veilig werken op hoogte belangrijk is, wat onder “werken op hoogte” verstaan wordt en wat de wetgeving hierover zegt. Worksafe Nederland is expert op het gebied van werken op hoogte. 

Introductie werken op hoogte

Werken op hoogte brengt heel wat risico’s met zich mee. Aangezien een ongeluk op hoogte ernstige gevolgen kan hebben is het belangrijk om voor goede valbeveiliging te zorgen. Er zijn verschillende regels vastgelegd in de wet die valbeveiliging bevorderen. Daarnaast gelden er nog wat algemene veiligheidsvoorschriften die meehelpen om werken op hoogte veiliger maken. 

In dit artikel zullen we u meer vertellen over de voorschriften en wetgeving omtrent het werken op hoogte. Daarnaast wordt er uitgelegd wat we precies verstaan onder veilig werken op hoogte. Ook zullen we de arbeidshygiënische strategie toelichten.

Wat wordt er verstaan onder veilig werken op hoogte?

Werken op hoogte kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Binnen de Arbowetgeving is daarom een kader geformuleerd. Hierdoor wordt het overzichtelijk en weet u wat precies wordt verstaan onder werken op hoogte. Op deze manier weet u ook wanneer u maatregelen moet treffen. Er moeten verplicht maatregelen worden getroffen in een van de volgende situaties:

  1. het hoogteverschil tussen de werkomgeving en de eerstvolgende ondergrond bedraagt meer dan 2,5 meter;
  2. u bevindt zich op minder dan 4 meter afstand van een onbeschermde rand met een hoogteverschil van meer dan 2,5 meter. 
  3. het hoogteverschil is kleiner dan 2,5 meter, maar er zijn extra risico’s. Dit betreft vooral een gevaarlijke ondergrond. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werken boven water of met aanwezigheid van verkeer.

Als u moet werken onder een van de bovenstaande omstandigheden moet u voldoen aan verschillende regels. Daarnaast is het verstandig om extra veiligheidsmaatregelen te nemen. Op deze manier voorkomt of vermindert u de kans op ongevallen. 

Onafhankelijk advies over veilig werken op hoogte?

Welke veiligheidsvoorschriften zijn er voor werken op hoogte?

Een val van hoogte is al lange tijd het meest voorkomende bedrijfsongeval. Daarom is het belangrijk dat u verschillende veiligheidsvoorschriften in het achterhoofd houdt wanneer u gaat werken op hoogte. De volgende dingen moet u meenemen om risico’s te verminderen:

  • Includeer valbeveiligingen in uw bouwontwerpen;
  • Werk alleen met valbeveiliging als er ook mee geoefend is; 
  • Ben er zeker van dat uw valbeveiliging is goedgekeurd (minimaal CE-merk);
  • Scherm vloer- en wandopeningen af;
  • Neem geen onnodige risico’s op hoogte; 
  • Zorg voor een opgeruimde werkplek om de kans op struikelen te verkleinen;
  • Installeer machines en andere hulpmiddelen op meer dan 4 meter van de rand;
  • Richt uw dak zo in dat de frequentie voor het werken op hoogte laag blijft.


Valbeveiliging en het goed installeren van valbeveiliging is dus uitermate belangrijk. Er zijn veel verschillende soorten valbeveiliging. Daarom verschilt de meest geschikte valbeveiliging per pand en/of bedrijf, of zelfs per type onderhoudswerkzaamheden. Via een onafhankelijke dak Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) van Worksafe Nederland bent u er zeker van dat u dak zo veilig, efficiënt, en product onafhankelijk wordt ingericht.

 

Welke wetten gelden er voor werken op hoogte?

Naast de verschillende voorschriften zijn er wetmatige verplichtingen verbonden aan het werken op hoogte. De arbowetgeving verplicht de werkgever om bekend te zijn met eventuele gevaren die zich voordoen bij het uitvoeren van werkzaamheden. Zowel werkzaamheden binnen het gebouw, als werkzaamheden aan de buitenkant van het gebouw. 

Het inventariseren van dergelijke risico’s kan worden gedaan middels een RI&E, zoals eerder benoemd. Artikel 5 van de Arbowet geeft aan dat de aanbevolen maatregelen die van een RI&E verplicht moeten worden overgenomen. Als u de aanbevolen maatregelen niet toepast, bent u als opdrachtgever wettelijk aansprakelijk. 

Valgevaar preventie

Wanneer u op hoogte werkzaamheden moet uitvoeren dient u dit te doen op een veilige ondergrond. Daarnaast zijn er verschillende maatregelen die genomen kunnen worden als het aankomt op valbeveiliging. 

Preventie van valgevaar is in verschillende besluiten wetmatig vastgelegd. In Arbobesluit artikel 3.16 zijn bijvoorbeeld verschillende verplichtingen opgenomen met betrekking tot de ondergrond en omheining bij werken op hoogte. Andere voorbeelden zijn de verplichtingen voor het gebruik van hijs- en hefwerktuigen als middel voor valpreventie. Deze zijn opgenomen in Arbobesluit artikel 7.18b

Uiteraard zijn de wetten gebaseerd op de verschillende risico’s die werken op hoogte met zich meebrengt. De maatregelen die daarop kunnen worden genomen zijn samengevat in de arbeidshygiënische strategie. 

veilig werken op hoogte

Werken op hoogte en de arbeidshygiënische strategie

Een veilige werkomgeving op hoogte vergt wat inspanning. Binnen de arbeidshygiënische strategie zijn vier verschillende niveaus uiteengezet die u kunt doorlopen om veiligheid op hoogte te garanderen. Elk niveau bouwt voort op de vorige. Alle niveaus samen verzekeren dat u alle stappen heeft doorlopen om een veilige werkomgeving te creëren. 

In uw RI&E dienen de maatregelen die u neemt op elk niveau te worden onderbouwd. Vaak zijn het technische of economische redenen die bepalen welke maatregelen u treft. Een goede afweging van de gevaren en mogelijkheden is dus van belang. 

Niveau 1: maatregelen bij de bron

De werkgever is verplicht om de werknemer zo min mogelijk risico te laten nemen. De makkelijkste manier om dit te doen is door het werk weg te nemen of te verminderen.

Het eerste niveau gaat daarom over maatregelen bij de bron. U treft hierbij een maatregel die het werk wat op hoogte uitgevoerd moet worden, vermindert. Een voorbeeld kan zijn dat u een bladrooster toepast bij hemelwaterafvoeren. Hierdoor is er een stuk minder onderhoud nodig aan uw daken. 

Niveau 2: maatregelen op collectief niveau

Zodra het aanpakken van de bron geen optie is komt het tweede niveau om de hoek kijken, maatregelen op collectief niveau. Dit omvat het verminderen van de algemene risico’s. Dit kan zowel tijdelijk als permanent zijn. Het betreft, bijvoorbeeld, het permanent afschermen van vloer- en wandopeningen, of plaatsing van tijdelijke hekwerken.

Niveau 3: maatregelen op individueel niveau

Als niveau twee niet voldoende veiligheid biedt, moeten er maatregelen op individueel niveau worden genomen. Hierbij worden er extra veiligheidsvoorzieningen geïnstalleerd die tijdelijk of permanent aanwezig zijn. Denk hierbij aan het installeren van ankerpunten om valgevaar te verminderen. Het is van belang dat de mensen die dergelijke veiligheidsvoorzieningen gebruiken getraind zijn in het gebruik.

Niveau 4: maatregelen op persoonlijk niveau

Het persoonlijk niveau gaat altijd samen met het individueel niveau. Bij beide is namelijk de expertise van het individu het belangrijkst. Maatregelen die onder dit niveau vallen betreffen bijvoorbeeld een veiligheidsharnas, werklijn, of een loopwagen. 

De maatregelen van niveau 4 worden vaak in combinatie gebruikt met de maatregelen u treft onder het derde niveau: een veiligheidsharnas wordt bijvoorbeeld gekoppeld aan een ankerpunt. Daarnaast zijn veiligheidsschoenen of helmen ook voorbeelden van maatregelen op persoonlijk niveau.

Wilt u onafhankelijk advies over veilig werken op hoogte of over welke maatregelen u het beste kunt nemen? Neem dan contact met ons op via onderstaande knop.